Σπηλιά του κύκλωπα Πολύφημου
Το σπήλαιο του Πολύφημου (ή της Μαρώνειας) βρίσκεται 5 χιλιόμετρα δυτικά από τον οικισμό της Μαρώνειας Κομοτηνής, στην ανατολική πλαγιά του βουνού Ίσμαρος και σε υψόμετρο 176μ. Με πλάτος περίπου 30 μ. και ύψος περίπου 6 μ. έχει συνολικό μήκος 400 μ. ενώ η συνολική του επιφάνεια είναι περίπου 10 στρ.
Το σπήλαιο βρίσκεται μέσα σε ασβεστόλιθους με νουμμουλίτες του Παλαιογενούς (Ανώτερο Ηώκαινο ή Ολιγόκαινο, 35 εκατομ. χρόνια) και χωρίζεται μετά την είσοδο σε δύο κλάδους. Τα πιο σημαντικά στοιχεία του σπηλαίου είναι ο διάσημος δίσκος καθώς και οι κρύσταλλοι του αραγωνίτη που καλύπτουν τους τοίχους στο βόρειο τμήμα του.
Ο θρύλος λέει πως ήταν η κατοικία του Κύκλωπα Πολύφημου τον οποίο τύφλωσε ο Οδυσσέας για να σώσει τους συντρόφους του. Τα αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφές του παρελθόντος μας δείχνουν ότι το σπήλαιο υπήρξε τόπος κατοικίας και λατρείας από τη Νεολιθική εποχή μέχρι και τα Βυζαντινά χρόνια.
Το σπήλαιο έχει χαρακτηριστεί ως οικότοπος 8310 ("Σπήλαια που δεν είναι ανοιχτά στο κοινό" - Παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43) και αποτελεί σημαντικό καταφύγιο για τη σπηλαιόβια πανίδα καθώς φιλοξενεί 13 είδη αρθρόποδων, ένα είδος μαλάκιου και λίγες χιλιάδες άτομα από 10 είδη χειροπτέρων του Παραρτήματος ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43 / ΕΟΚ).
Στα πλαίσια του LIFE GRECABAT θα τοποθετηθεί πινακίδα ερμηνείας περιβάλλοντος στην είσοδο του σπηλαίου και θα αντικατασταθεί η υφιστάμενη περίφραξη, προκειμένου να ελέγχεται η πρόσβαση των επισκεπτών χωρίς να παρεμποδίζεται η διέλευση της πανίδας του.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Paragamian, K., Nikoloudakis, I., Papadatou, E., & Sfakianaki, E. 2004. Biological and Environmental Study of the Cave of Maroneia: Analysis of current status - Proposals. Final Report. Hellenic Institute of Speleological Research, Irakleion, Greece, 176 pp.
Paragamian, K. 2019. Fauna of the cave Spilaio Maroneias, Maroneia, Maroneia - Sapes, Anatoliki Makedonia-Thraki. In Paragamian, K., M. Poulinakis, S. Paragamian and I. Nikoloudakis. Cave fauna of Greece database - Hellenic Institute of Speleological Research. Cave data updated 31.03.2019 (https://database.inspee.gr/caves/browse/Greece/Anatoliki%20Makedonia-Thraki/Rodopi/Maroneia%20-%20Sapes/Maroneia/Spilaio%20Maroneias)
Αυδής F. 1957. Το σπήλαιον Μαρωνείας._Δελτίο Ε.Σ.Ε. 4: 2-3
Γεωργιακάκης, Π. και Παπαδάτου, Ε., στο Παπαμιχαήλ, Γ., Αράπης, Θ., Πετκίδη, Κ., Φύτου Ι., Χατζηρβασάνης Β., 2015. Παραδοτέο 7, Γ’ Φάση της Μελέτης 7: «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα». ΥΠΕΚΑ, Αθήνα, Σύμπραξη μελετητών και γραφείων μελετών «ΑΡΑΠΗΣ ΘΩΜΑΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ ΑΕ και ΠΑΠΑΧΑΡΙΣΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ», Αθήνα.
Πετροχείλου A. 1970. Σπήλαιον Κύκλωπος Πολυφήμου Μαρώνειας Κομοτινής (Α.Σ.Μ. 755). Δελτίο Ε.Σ.Ε. 10: 9–17.
