Σπήλαιο Ζεστών Νερών
Η περιοχή "Ζεστά Νερά" βρίσκεται 2χλμ ΒΑ από το Σιδηρόκαστρο του Ν. Σερρών, πάνω στην κοίτη του Κρουσοβίτη ποταμού και κοντά στο λόφο Μαύρος Βράχος. Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης (Γεώτοπος) ενώ στην ευρύτερη περιοχή του Μαύρου Βράχου έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα (αγάλματα των θεών Απόλλωνα, Πάνα, Άρτεμις).
Το όνομα της περιοχής του σπηλαίου προέρχεται από τις θερμές πηγές που υπάρχουν εκεί. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα τραβερτινικά σπήλαια στον κόσμο με δύο εισόδους, τέσσερεις θαλάμους και μήκος περίπου 130 μ. Το ύψος του σπηλαίου κυμαίνεται από 0,5 έως 12 μ. και το πλάτος από 0,5 έως 15 μ. Οι θάλαμοι συνδέονται με μικρά και μεγάλα περάσματα, εκτός από το τελευταίο στο ΒΑ τμήμα που είναι υψηλό και στενό. Στις εισόδους του σπηλαίου υπάρχουν δύο καταρράκτες ύψους περίπου 15 μ., με νερό που προέρχεται από τις θερμές πηγές της περιοχής.
Το σπήλαιο παρουσιάζει μοναδικό βιολογικό ενδιαφέρον φιλοξενώντας σημαντικό αριθμό ειδών σπηλαιόβιας πανίδας, μεταξύ των οποίων 4 αρθρόποδα (Holocnemus pluchei, Metellina merianae,Pardosa hortensis, Zacheus crista) και λίγες χιλιάδες άτομα από πέντε τουλάχιστον είδη χειροπτέρων (Miniopterus schreibersii, Myotis blythii, Myotis myotis, Myotis capaccinii & Rhinolophus euryale) του Παραρτήματος ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43/ ΕΟΚ, αποτελώντας κατά αυτόν τον τρόπο μία από τις σημαντικότερες αποικίες χειροπτέρων στην Ελλάδα. Λόγω της σημασίας της περιοχής για τα χειρόπτερα, έχει προταθεί και εγκριθεί η επέκταση της περιοχής NATURA GR1260007 στην οποία βρίσκεται το σπήλαιο.
Στα πλαίσια του LIFE GRECABAT θα τοποθετηθούν πινακίδες ερμηνείας περιβάλλοντος στις εισόδους του σπηλαίου και θα αντικατασταθεί η φθαρμένη υφιστάμενη περίφραξη στην βορεινή είσοδο.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Lazarides G., Vavliakis E., Pennos C., 2005,Temporal earthpyramids in caves. An example from Zesta Nera cave of Sidirokastro, Serres (Macedonia, Greece), School of Geology Aristotle University (A.U.T.H.), 54, 124 Thessaloniki, Macedonia, Greece
Paragamian, K. 2019. Fauna of the cave Spilaio Zeston Neron, Sidirokastro, Sintiki, Kentriki Makedonia. In Paragamian, K., M. Poulinakis, S. Paragamian and I. Nikoloudakis. Cave fauna of Greece database - Hellenic Institute of Speleological Research. Cave data updated 10.02.2018 (https://database.inspee.gr/caves/browse/Greece/Kentriki%20Makedonia/Serres/Sintiki/Sidirokastro/Spilaio%20Zeston%20Neron)
Γεωργιακάκης, Π. και Παπαδάτου, Ε., στο Παπαμιχαήλ, Γ., Αράπης, Θ., Πετκίδη, Κ., Φύτου Ι., Χατζηρβασάνης Β., 2015. Παραδοτέο 7, Γ’ Φάση της Μελέτης 7: «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα». ΥΠΕΚΑ, Αθήνα, Σύμπραξη μελετητών και γραφείων μελετών «ΑΡΑΠΗΣ ΘΩΜΑΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ ΑΕ και ΠΑΠΑΧΑΡΙΣΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ», Αθήνα.
Λαζαρίδης Γ. 2004. Μελέτη των σπηλαιομορφών της λεκάνης του Κρουσοβίτη Ποταμού (Νομός Σερρών). Διπλωματική εργασία. ΑΠΘ, Τμ. Γεωλογίας.
